Czy potrzeba nam atomu? List otwarty do Przewodniczących Partii, Klubów i Kół Parlamentarnych Opozycji

Organizacje społeczne oraz przedstawiciele świata nauki, polityki i społeczeństwa obywatelskiego kierują do Przewodniczących Partii, Klubów i Kół Parlamentarnych Opozycji list otwarty, w którym zadają szereg pytań dotyczących ich stanowiska i świadomości zagrożeń związanych z budową w Polsce elektrowni jądrowych oraz wzywają do budowy ponadpartyjne strategii transformacji energetycznej Polski.  

Nagranie z konferencji prasowej pod Sejmem

List otwarty

13 stycznia 2023 r. głosami koalicji rządzącej oraz większości posłów i posłanek opozycji Sejm przyjął „specustawę dotyczącą wsparcia energetyki jądrowej”. Przeciw głosowała jedynie trójka parlamentarzystów z partii Zieloni, a tróje posłów z PO wstrzymało się od głosu. 

Kluczowe pytanie, na które chcemy otrzymać odpowiedź brzmi: czy w pełni świadomie popieracie kierunek wyznaczony przez rząd PiS, aby transformacja energetyczna w perspektywie najbliższych 25-30 lat sprowadzała się głównie do zmiany technologicznej polegającej na zastąpieniu części nieefektywnych wielkich elektrowni węglowych jeszcze większymi i również nieefektywnymi elektrowniami atomowymi? - czytamy w liście. 

Sygnatariusze listu apelują do opozycji o odpowiedź na szereg pytań w tym dotyczących:

• wiedzy na temat rzeczywistego kosztu budowy elektrowni jądrowych w Polsce, ich modelu finansowania oraz konsekwencji tej polityki dla całej gospodarki,
• planowanego miejsca składowania odpadów radioaktywnych,
• pochodzenia uranu i gotowych wkładów paliwa uranowego do polskich elektrowni oraz konsekwencji geopolitycznych dla Polski,
• stanowiska wobec nieprzejrzystego procesu wyboru wykonawcy pierwszej elektrowni jądrowej w Polsce,
• powodu poparcia dla najdroższego źródła energii, podczas gdy istnieje czysta alternatywa dająca korzyści tu i teraz a nie za 15-20 lat.  

Brak refleksji i bezkrytyczne poparcie polityki jądrowej obecnego rządu przez opozycję budzi nasze poważne zaniepokojenie. Wielkoskalowa, scentralizowana energetyka jądrowa nie rozwiązuje żadnego z palących problemów energetyki, ekonomii ani klimatu za to utrwala monopol koncernów i nie jest kompatybilna z elastycznym, rozproszonym systemem opartym na efektywności energetycznej i odnawialnych źródłach energii. Budowa elektrowni jądrowych to decyzja o fundamentalnym znaczeniu, która przesądzi o kształcie polskiego systemu energetycznego na ponad pół wieku. Tymczasem miejsce rzetelnej debaty publicznej na temat konsekwencji tego wyboru zajęła agresywna kampania medialna, która celowo pomija ogromne koszty przerzucone na społeczeństwo i zagrożenia dla bezpieczeństwa energetycznego Polski związane z postawieniem na atom. Apelujemy do opozycji o zapoznanie się z tymi informacjami i o poważną dyskusję o sensowności budowy elektrowni jądrowych w Polsce, bez pomijania niewygodnych faktów i głosów krytyki - mówi Diana Maciąga, koordynatorka d.s. klimatu i energii w Stowarzyszeniu Pracownia na rzecz Wszystkich Istot.

Pod listem otwartym do przewodniczących partii, klubów i kół poselskich podpisało się 45 cenionych autorytetów ze świata nauki, polityki i organizacji ekologicznych, a także 21 organizacji pozarządowych, w tym Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot.

Apel do opozycji został ogłoszony 31 stycznia 2023 podczas konferencji prasowej, na której krytyczny głos w sprawie polskiego programu energetyki jądrowej zabrało m.in. 5 byłych ministrów Ochrony Środowiska:

• Prof. dr hab. Inż. Maciej Nowicki, Minister Ochrony Środowiska w latach 1989-1991 i 2007-2010
• Tomasz Podgajniak, Minister Ochrony Środowiska w roku 2005
• Stanisław Żelichowski, Minister Ochrony Środowiska w latach 1993-1997 i 2001-2003
• Dr Michał Wilczyński, Wiceminister Ochrony Środowiska w latach 1991-1994, Główny Geolog Kraju 
• Radosław Gawlik, Wiceminister Ochrony Środowiska w latach 1997-2000

Nagranie z konferencji prasowej pod Sejmem

List otwarty