Jeśli gaz, to tylko biogaz w małych elektrowniach
Biogazownie są ważnym ogniwem w miksie energetycznym opartym na odnawialnych źródłach energii, pozwalającym na jego stabilizację, czyli uzupełnianie energii w momentach kiedy słabiej wieje lub nie ma słońca.
Biogaz to mieszanina gazów takich jak metan, dwutlenek węgla i innych wytwarzana w procesie beztlenowej fermentacji i rozkładu materii organicznej (odchodów, ścieków, kiszonki). W zależności od surowca, biometan zawiera około 45-75% metanu. Biometan natomiast to oczyszczony biogaz - nie do odróżnienia od gazu kopalnego, bo składający się głównie z metanu (CH4).
Potencjał biogazu w Polsce
Według ekspertów z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu roczny potencjał biogazu odpadowego nad Wisłą wynosi 13-15 mld m3. Ten biogaz można oczyścić do postaci biometanu, który mógłby zastąpić 8 mld m3 importowanego gazu kopalnego. Obecnie w Polsce w skali roku zużywa się ok. 18 mld m3 gazu kopalnego. Rozwinięcie programów produkcji biogazu pozwoliłoby zatem na zaspokojenie niemal połowy dzisiejszego zapotrzebowania na gaz kopalny. Taka ilość pozwoliłoby na uzyskanie w skali roku 44 TWh prądu co stanowi ok. 25% krajowego zużycia energii elektrycznej w 2021 r. Bardzo dużą część gazu, który sprowadzamy z zagranicy, moglibyśmy produkować u siebie z własnych, odpadowych surowców.
Emisyjność biogazu i korzyści dla klimatu z jego użycia
Biogazownie są mniej emisyjne niż spalarnie i inne technologie produkcji energii wykorzystujące paliwa kopalne.
Skierowanie odpadów do biogazowni pozwala uniknąć emisji metanu do atmosfery podczas ich tradycyjnego składowania. Odpady pochodzenia rolniczego nie powinny być marnowane bez ich wcześniejszego przefermentowania i pozyskania w ten sposób energii. Na przykład obornik pozostawiony w pryzmach generuje bardzo dużą ilość gazów cieplarnianych, co w dzisiejszych czasach mnożna traktować wręcz jako niegospodarność. Odpowiedni dobór bioodpadów pozwala na uzyskanie cennych dla rolnictwa nawozów zgodnie z ideą gospodarki obiegu zamkniętego.
Ograniczenia dla rozwoju biogazu w Polsce
W Polsce funkcjonuje około 140 biogazowni, w Niemczech, kraju o podobnym potencjale rolniczym jest ich 10 tysięcy. W 2022 Polska przeznaczyła na rozwój biogazowni 4,5 MLN PLN w postaci dotacji i pożyczek. W Polsce nie ma biometanowni, we Francji jest ich ponad 300, w Niemczech ponad 200.
Polskie technologie produkcji biogazu i biometanu powstają pod Poznaniem w ramach programu "Innowacyjna biogazownia" NCBiR. Najwięcej emocji wzbudza zapewnienie bezodorowości opracowywanych technologii. Kolejna kwestia dotyczy uniwersalności. Biogazownie z reguły działają w oparciu o jeden konkretny substrat: kiszonkę, obornik, czy przeterminowane produkty spożywcze. Naukowcy pracują nad opracowaniem technologii obejmującej różne substraty. Biogazownie powinny też być samowystarczalne, to znaczy pracować stabilnie niezależnie od ewentualnych przerw w dostawie prądu z sieci.
Energia pochodząca z biogazowni może być konkurencyjna cenowo dla tej uzyskanej z rozwiązań opartych na paliwach kopalnych.
Rola biogazowni w systemie energetycznym przyszłości
Biogazownie to bardzo stabilne i w pełni sterowalne źródło energii. Jednocześnie, bazując na własnych surowcach, własnych substratach, zwiększamy nasze bezpieczeństwo zarówno lokalnie, jak i w skali całego kraju. W połączeniu z innymi źródłami OZE (wiatr, panele fotowoltaiczne, magazyny energii, elektrolizery) oraz efektywnością energetyczną wykorzystanie dostępnych odpadów w biogazowniach pozwoliłoby na osiągnięcie samowystarczalności energetycznej Polski.